Melanezji religie,
tradycyjne systemy rel. Melanezji obejmujące religie ludów papuaskich i austronezyjskich (Melanezyjczyków), prowadzących tryb życia kopieniaczy i rybaków.
Melanezji religie
Encyklopedia PWN
Wspólna wszystkim religiom jest wiara w mana i związany z tą wiarą system zakazów rel., zw. tabu. Pojęcie Istoty Najwyższej nie odgrywa w Melanezji żadnej roli, rozpowszechniony jest natomiast kult bóstw lokalnych, zw. dema, swoistych herosów kulturowych, którym ludzie zawdzięczają wszystkie dobra kultury materialnej i duchowej; ich imiona zachowały się w przekazach ustnych (mitach i pieśniach). Duże znaczenie ma kult przodków, magia oraz wiara w duchy zw. masalai, będące na ogół uosobieniem wrogich człowiekowi sił natury. Na kult przodków składają się m.in. instytucje pośredników i wyroczni tłumaczące wolę przodków, obyczaj przechowywania ich wizerunków i relikwii (zwłaszcza czaszek) w kapliczkach bądź domach mężczyzn/duchów oraz święta plonów. Przodkowie patronują także ceremoniom inicjacyjnym (inicjacja), kiedy wcielają się w zamaskowanych mężczyzn wprowadzających młodzież w tajemnice plemienne lub do tajnych stowarzyszeń skupionych wokół domów mężczyzn. W rodzimych religiach Melanezji dużą rolę odgrywa również totemizm, czyli system symbol. powiązań istniejących między danym klanem a określonymi zwierzętami lub roślinami. Kolonizacja i kontakty tubylców z kulturą Zachodu w XIX–XX w. spowodowały powstawanie w Melanezji synkretycznych ruchów rel., wiążących idee zbawienia z eschatologicznym odwróceniem porządku kolonialnego, zwłaszcza zyskaniem przez tubylców dostępu do eur. zdobyczy kulturowych (kulty cargo).
