Mariana Juan

Mariana Juan de, ur. 1536, Talavera de la Reina, zm. 16 II 1624, Toledo,

hiszp. historyk, ekonomista i teolog, jezuita;

studiował na uniwersytecie w Alcalá de Henares oraz na uniwersytecie w Rzymie, wykładał teologię w Rzymie i 1569–74 na uniwersytecie w Paryżu; 1574 osiadł w Toledo; zajmował się historią Hiszpanii oraz teorią władzy i państwa; praca Historiae de rebus Hispaniae (1592), przełożona na hiszp., stała się opracowaniem historii Hiszpanii używanym do XIX w.; w dziele De rege et regis institutione (1598) zanegował boskie prawo monarchy, jeśli jest on tyranem, do sprawowania władzy; władca taki może zostać pozbawiony tronu, a nawet zamordowany; według M. monarcha nie może ekonomicznie uciskać poddanych i naruszać ich własności prywatnej; jako jeden z przejawów opresji uważał (De monetae mutatione 1605) zmniejszanie zawartości kruszcu w monecie i inflację; w 1610 został aresztowany za krytykę działań finansowych Filipa III i osadzony w więzieniu; jest uważany za jednego z prekursorów liberalizmu i austr. szkoły w ekonomii.