Kuszyci

Kuszyci,

grupa ludów afrykańskich zamieszkujących Afrykę Wschodnią: południową część Egiptu, Sudan, Etiopię, Erytreę, Dżibuti, Somalię, północno-wschodnią Kenię, enklawy w północnej Tanzanii i Ugandzie;

ok. 30 mln (koniec XX w.); języki z grupy kuszyckiej. Są uważani za rdzenną ludność afrykańską: najstarsze ślady kultury datuje się na IX–VIII tysiąclecie p.n.e.; w III tysiącleciu p.n.e. kontakty z państwem egipskim; w tym samym czasie kuszyckie ludy Ageu i Bedża stworzyły w Nubii królestwo Kusz; I tysiąclecie p.n.e.–IV w. istniało kuszyckie królestwo Meroe; część Kuszytów uległa wpływom kultury południowoarabskiej, której przedstawiciele osiedlali się na północy Etiopii i w Erytrei, wpływy kuszyckie i semickie są widoczne w kulturze państwa Aksum. W VII w. część plemion przyjęła islam (Bedża, Afarowie, Somalijczycy, część Sidamo i Omieto). Kuszyci dzielą się wg kryterium językowego i historycznego na 7 grup; 1) ludy Oromo; 2) ludy nadmorskie (m.in. Bedża, Afarowie, Somalijczycy), zamieszkujące wybrzeże Morza Czerwonego; koczownicze i półkoczownicze; zajmowały się handlem skórami, solą i rybołówstwem, w głębi lądu także pasterstwem; patriarchalne; tworzyły związki plemion, dawniej podległe sułtanom; podział na grupy rodowe; 3) ludy Ageu (m.in. Felaszowie, Kuara), w przeszłości zamieszkujące rozległe tereny w północnej Etiopii i Erytrei, a obecnie enklawy wśród zsemityzowanej ludności kuszyckiej; ludy rolnicze; ulegają powolnej asymilacji; są wśród nich wyznawcy chrześcijaństwa i judaizmu; 4) ludy Sidamo, zamieszkujące południowo-zachodnią Etiopię; ludy rolnicze; żyją w związkach plemion; chrześcijanie, muzułmanie, animiści; 5) ludy omotyckie (m.in. Omieto, Gonga, Dżimirra, Dżandżero), zamieszkujące południowo-zachodnią Etiopię; w przeszłości tworzyły królestwa Dżandżero i Keffa; ludy rolnicze; struktura społeczna oparta jak u Oromo na systemie grup wieku; kultywują prastare obyczaje kuszyckie; chrześcijanie, muzułmanie, animiści; 6) ludy Konso (m.in. Konso, Geleba, Giddie), mieszkające w południowej Etiopii przy granicy z Kenią; ludy rolnicze, stosunkowo słabo zbadane; w wierzeniach dominuje animizm; 7) Kuszyci południowi (m.in. Iraku, Sulie, Burungi), mieszkający na północnej Tanzanii, wśród Nilotów i ludów Bantu i in.; zajmują się uprawą zbóż i pasterstwem; chrześcijanie, animiści. Dla Kuszytów charakterystyczne są procesy etnicznej konsolidacji (Oromo, Somalijczycy).

Kuszytka z plemienia Borana (południowa Etiopia)