Kopczyński Onufry (imię zakonne), właśc. Andrzej Kopczyński, ur. 30 XI 1735, Czerniejewo k. Wrześni, zm. 14 II 1817, Warszawa,
gramatyk i pedagog, pijar; nauczyciel szkół pijarskich i Collegium Nobilium;
Kopczyński Onufry
Encyklopedia PWN
1780–92 czł. Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych; od 1802 czł. TPN w Warszawie; na polecenie Komisji Edukacji Nar. napisał podręcznik Gramatyka dla szkół narodowych (na klasę I, II, III 1778–84) wraz z metodycznymi Przypisami dla nauczycieli, w którym wprowadził pol. terminologię gramatyczną; była to pierwsza w Polsce gramatyka „filozoficzna i narodowa”, odchodząca od wyłącznie pamięciowego opanowywania reguł gramatycznych, obejmująca m.in. zagadnienia powstania i rozwoju języka, łącząca funkcję kształcącą z wychowawczą; oparta na wzorach zachodnioeur., a zarazem podnosząca rangę języka ojczystego, odegrała doniosłą rolę w zachowaniu tożsamości nar. Polaków pozbawionych własnego państwa; K. był także autorem Nauki czytania i pisania w Elementarzu dla szkół parafialnych narodowych (1785), nowatorskiej zarówno w treści (K. nawiązywał w niej do realiów codziennego życia dziecka wiejskiego), jak i pod względem metodycznym; położył wielkie zasługi w porządkowaniu księgozbioru Biblioteki Załuskich.
