Karkonosze
 
Encyklopedia PWN
Karkonosze, czes. Krkonoše, niem. Riesengebirge,
najwyższy masyw górski Sudetów, w Polsce i Czechach, między Przełęczą Szklarską na zachodzie a Przełęczą Kowarską na wschodzie;
długość ok. 36 km, szerokość ok. 25 km, wysokość 1350–1450 m; najwyższe szczyty: Śnieżka, 1602 m, Wielki Szyszak, 1509 m (w pasmie głównym), Studničná hora, 1554 m, Luční hora, 1547 m (w pasmie południowym); szczyty Karkonoszy mają charakterystyczne kopulaste kształty (rozległa powierzchnia zrównania), są pokryte rumowiskiem skalnym; osobliwością rzeźby Karkonoszy są liczne skałki granitowe o fantazyjnych kształtach (np. Końskie Łby, Pielgrzymy, Słonecznik) oraz cyrki lodowcowe, zwykle wypełnione wodą (jeziora Mały i Wielki Staw); główne pasmo Karkonoszy (graniczne) jest zbudowane z granitów (intruzja w orogenezie hercyńskiej), pasmo po stronie czeskiej — z gnejsów i łupków krystalicznych sfałdowanych w orogenezie kaledońskiej; oba pasma łączą się w masywie Śnieżki, zbudowanym ze skał metamorficznych; gęsta sieć rzeczna — na stokach północnych dopływy Bobru, z południowych wypływa Łaba i Úpa. Piętrowy układ roślinności; w reglu dolnym (do ok. 1000 m) niegdyś lasy świerkowe i bukowe, obecnie drzewostany świerkowe, w reglu górnym (do ok. 1250 m) — zwarte lasy świerkowe, powyżej (do ok. 1500 m) — piętro kosodrzewiny i hal; ponad górną granicą lasu, niekiedy także w obszarze regla górnego, występują torfowiska wysokie. Wyższe partie Karkonoszy (od ok. 600–1000 m) podlegają ochronie w Karkonoskim Parku Narodowym (utworzony 1959), graniczącym od południa z czeskim parkiem narodowym. Region turystyczny; liczne szlaki piesze, wyciągi krzesełkowe, nartostrady.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Karkonosze, widok ze Śnieżki (w kierunku wschodnim)fot. M. Więckowski/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Karkonosze, Mały Staw fot. T. Kniołek/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Śnieżka fot. P. Gajek/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Równia pod Śnieżką (Sudety) fot. J. Puskarz/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Śnieżne Kotły (Karkonosze) fot. L. Zielaskowski/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Karkonosze, widok ze Śnieżnych Kotłów na Wielki Szyszak. fot. M. Sętkowski/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Karkonosze, szlak ze Śnieżnych Kotłów w kierunku Szrenicy. fot. M. Sętkowski/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Karkonosze, Mały Staw fot. eRBe/Gutowski R.
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia