Jan Jałmużnik

Jan Jałmużnik,

hebr. Johhanan ‘Bóg jest łaskawy’,

Jan III, święty, ur. ok. 560, Amathus (Cypr), zm. 11 XI 619, tamże,

patriarcha Aleksandrii (od ok. 610).

Po śmierci najbliższych podczas epidemii, rozdał swój majątek i został pustelnikiem. Jego pontyfikat przypadł na trudny dla Kościoła okres sporów chrystologicznych i szerzenia się monofizytyzmu. Dążył do przywrócenia ortodoksji, głównie poprzez przykład chrześcijańskigo życia i działalność dobroczynną. Zasłynął z dzieł miłosierdzia, zwłaszcza z rozdawania jałmużny. Zakładał też przytułki dla chorych i biednych oraz sierocińce, hojnie wspierał budowę i wystrój kościołów. Zmarł w drodze do Konstantynopola, dokąd udał się po pomoc po inwazji perskiej na Egipt. Kult Jana Jałmużnika rozwinął się najpierw w Kościele wschodnim, później dzięki żywotom rozszerzył się na cały Kościół. W Polsce potwierdzony od XIII w. Patron ubogich i chorych. Za swojego opiekuna uznałi go joanici (kawalerowie maltańscy) i miasto Lecce. Święto: w Kościele zachodnim 23 I, w Kościele wschodnim 12 XI.

W sztuce

W sztuce przedstawiany jest zwykle jako starzec z długą brodą, w szatach biskupich, z księgą, pastorałem, złotą monetą lub sakiewką, najczęściej podczas rozdawania jałmużny.