Fulanie

Fulanie, Fulbeje, nazwa własna Fulbe

[‘rozproszony’],

lud afrykański zamieszkujący w rozproszeniu lub w wyspowych skupiskach strefę sawanny zachodnioafrykańskiej od Senegalu i Gambii, poprzez Gwineę, Mali, Burkina Faso, Niger, Nigerię po Kamerun, niewielkie grupy można spotkać w Czadzie, Sudanie Południowym i Etiopii;

liczba Fulanów jest różnie szacowana — 8–12 a nawet 18 mln; język fulani; w XII w. przyjęli islam; prowadzili tzw. święte wojny, podbijając sąsiednie ludy i zmuszając do przyjęcia islamu; zakładali muzułmańskie państwa teokratyczne (m.in.: Massina, Futa Dżalon, Sokoto, Adamawa); w państwach stanowili warstwę rządzącą; obecnie dzielą się na Fulan Dżidda — osiadłych, i Fulan Bororo — koczujących pasterzy bydła; u Fulan osiadłych występuje wyraźne zróżnicowanie społeczne, organizacja społeczna jest oparta na poszerzonej rodzinie patriarchalnej; Fulanie są znani z bogatej pisanej poezji religijnej i ustnej, legend, tańców, zwyczajów (np. inicjacja chłopców); spośród Fulan wywodzi się wielu intelektualistów Afryki Zachodniej; mają wpływową warstwę inteligencji.