Dąbrowa Górnicza

rys. Z. Kwiatkiewicz/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN

Dąbrowa Górnicza,

miasto w województwie śląskim, pow. grodzki, na Wyż. Katowickiej, nad Czarną Przemszą i Białą Przemszą, w północno-wschodniej części GOP.

Ludność miasta: ogółem — 119,8 tys. mieszkańców (2019)

Gęstość zaludnienia: 633,9 os/km² (2019)

Powierzchnia: 189 km²

Współrzędne geograficzne: długość geograficzna: 19°12′E, szerokość geograficzna: 50°20′N

Prawa miejskie: nadanie praw — 1916

Oficjalne strony WWW: www.dabrowa-gornicza.pl

Rozwój związany z wydobywaniem w okolicy od 1785 węgla kam.; od 1793 w zaborze pruskim, od 1807 w Księstwie Warsz.; od 1815 w Królestwie Pol.; w XIX w. gł. ośrodek górniczo-hutn. Zagłębia Dąbrowskiego; prawa miejskie 1916; 1918–19 działalność Rad Delegatów Robotniczych; 1919–39 liczne strajki (m.in. 1919, 1927, 1932); w czasie okupacji niem. 1940–43 getto (ok. 10 tys. osób, większość zginęła w Auschwitz), 1943–45 obóz pracy przymusowej dla jeńców fr., pol., radzieckich i wł.; ośr. konspiracji; 1953–84 do Dąbrowy Górniczej przyłączono m.in. osiedle Gołonóg, miasta — Strzemieszyce Wielkie i Ząbkowice; od 1999 powiat grodzki. Duży ośr. przemysłu metalurgicznego (huta ArcelorMittal Poland, dawniej Huta Katowice; hutn. Zakład Wytwórczo-Doświadczalny „Mikrohuta”); ponadto: kopalnia węgla kam. — w likwidacji, koksownia, elektrociepłownia, fabryka obrabiarek, zakłady — metal., tworzyw sztucznych, naprawcze maszyn elektr. i górniczych, odzieżowe i spoż., huty szkła, kopalnia piasku; ważny węzeł komunik.; w północnej części miasta dzielnica wypoczynkowa Pogoria; Pałac Kultury Zagłębia, Pałac Zarządu Górniczego (1841, F.M. Lanci); muzea: regionalne, Geol. im. Zygmunta Glogera.