Czytelnik

Czytelnik, Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”,

utworzony 1944 w Lublinie (pod nazwą Spółdzielnia Wydawniczo-Oświat.) z inicjatywy J. Borejszy (prezes do 1949), przeniesiony do Łodzi, od 1945 w Warszawie.

W latach 40. podstawową jej działalnością była praca kult.-oświat., prowadzona zwłaszcza przez Instytut Kult.-Oświat. (organizacja sieci księgarń, bibliotek, kół czytelniczych, także badań czytelnictwa); Czytelnik był też największym w Polsce wydawcą prasowym (1949 — 10 dzienników regionalnych i o zasięgu ogólnopol., m.in. „Życie Warszawy”, „Rzeczpospolita”; 24 periodyki, m.in. „Kuźnica”, „Odrodzenie”, „Przekrój”, „Twórczość”, „Problemy”); wydawał serie tanich książek w dużych nakładach (np. «Klub Dobrej Książki»); od lat 50. (przejęcie Inst. Prasy przez RSW „Prasa” — 1951, wyodrębnienie się wydawnictwa Wiedza Powszechna — 1952) wydaje gł. literaturę piękną pol. i obcą, dawną i współcz., także dla dzieci i młodzieży, pamiętniki, eseistykę, publicystykę, literaturę faktu i reportaże; liczne serie, m.in. «Nike», «Głowy Wawelskie», «Nowy Sympozjon» (tzw. z kółkiem), «Z jamnikiem», «Archiwum „Kultury”», «Autobiografie Intelektualne», «Wojny XX Wieku».