Centralna Rada Ukrainy,
naczelny organ polit. Ukrainy 1917–18.
Centralna Rada Ukrainy
Encyklopedia PWN
Utworzony 17 marca w Kijowie pod przewodnictwem M. Hruszewskiego; jej rządem był Sekretariat Generalny (premierzy: W. Wynnyczenko, W. Jakubowycz); do grudnia 1917 Centralna Rada Ukrainy dążyła do autonomii Ukrainy w ramach sfederowanego państwa ros.; konflikt z Rządem Tymczasowym z powodu ukrainizacji armii wiosną 1917, oraz po ograniczeniu autonomicznego terytorium w sierpniu; po przewrocie bolszewickim w listopadzie 1917 proklamowała Ukr. Związek Lud. (na terytorium poszerzonym o gubernie: chersońską, charkowską, jekaterynosławską i taurydzką — bez Krymu) w składzie Rosji. Rząd Lenina, mimo werbalnego uznania niepodległości Ukrainy, zwalczał Centralną Radę Ukrainy pod zarzutem, że przepuszcza białogwardzistów do Armii Ochotniczej; po wystosowaniu w tej sprawie ultimatum (16 grudnia) bolszewicy utworzyli Ukr. SRR ze stol. w Charkowie; Czerwona Gwardia (dow. W. Antonow-Owsiejenko) wkroczyła do Kijowa, gdy premier Jakubowycz proklamował w styczniu 1918 niepodległość Ukr. Związku Lud.; 19 I 1918 państwa centralne uznały — mimo protestu bolszewików — Ukr. Związek Lud. i zawarły z nim 27 stycznia traktat pokojowy w Brześciu Litew. (m.in. zgoda na włączenie Chełmszczyzny); bolszewicy zostali zmuszeni do uznania go w brzeskim traktacie pokojowym. Niemcy obalili Centralną Radę Ukrainy 28 IV 1918, ustanawiając państwo ukr. (hetmańszczyzna) gen. I. Skoropadskiego.
