CERN

CERN , fr. Organisation européen pourla recherche nucléaire, Europejska Organizacja Badań Jądrowych,

organizacja nauk. państw eur., z siedzibą w Genewie;

1952 w wyniku dwóch konferencji UNESCO została utworzona Eur. Rada Badań Jądrowych (fr. Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire, CERN); 29 IX 1954 powstała Eur. Organizacja Badań Jądrowych (fr. Organisation Européen pour la Recherche Nucléaire), ale skrót CERN został zachowany. Laboratoria CERN znajdują się na pograniczu Francji i Szwajcarii; badania są prowadzone w zespole akceleratorów cząstek; w jego skład wchodzą zarówno akceleratory liniowe, cykliczne, jak i zderzacze cząstek elementarnych, w których są wykorzystywane wiązki elektronów, pozytonów, protonów, antyprotonów, a także ciężkich jonów (jąder atomów, np. tlenu, siarki lub ołowiu); w CERN znajduje się 10 akceleratorów, z których największe to wielki zderzacz hadronowy LHC (ang. Large Hadron Collider), uruchomiony 2010 i supersynchrotron protonowy SPS (ang. Super Proton Synchrotron).

Początkowo organizacja zrzeszała 12 państw: Belgię, Danię, Francję, Grecję, Holandię, Jugosławię (wystąpiła 1961), Norwegię, Niemcy, Szwajcarię, Szwecję, Wielką Brytanię, Włochy; obecnie (2010) zrzesza 20 państw o statusie członka, w tym Polskę od 1991, oraz 8 państw i organizacji o statusie obserwatora (Polska miała taki status od 1963). CERN kieruje rada, w której skład wchodzi po dwóch przedstawicieli każdego z krajów członkowskich. Kraje te płacą do budżetu CERN składkę proporcjonalną do ich dochodów narodowych.