Artemida

Artemida, Ártemis,

mit. gr. córka Leto, bliźniacza siostra Apollina, dziewicza pani dzikiej natury, bogini łowów;

pani dzikich zwierząt (potnia theron), opiekunka rybaków i podróżnych na morzu; patronka położnic, nowo narodzonych dzieci i młodzieży do momentu osiągnięcia dojrzałości; bogini życzliwa i mściwa zarazem — przypisywano jej powodowanie nagłej śmierci, zwłaszcza młodych kobiet (Niobe); od V w. p.n.e. uważana za boginię Księżyca; imię Artemidy o nie wyjaśnionej etymologii sięga czasów przedgr.; z powodu wieloaspektowości i popularności kultu, Artemidę utożsamiano z Isztar, Anat, Hekate, Bendis; w mitach (stosunkowo nielicznych) związana z Titiosem, Akteonem, Orionem, Hipolitem, Kalisto; gł. ośr. kultu Artemidy: Efez (Artemizjon w Efezie), Sparta, Tauryda (Krym). Najsłynniejsze wyobrażenia w sztuce gr.: m.in. Artemida z Wersalu (rzym. kopia wg Leocharesa, Luwr), Artemida z Gabii (rzym. kopia wg Praksytelesa, Luwr); temat podejmowali również malarze nowoż. (m.in. Correggio, L. Cranach, Tintoretto, P.P. Rubens).

Krater Malarza Niobidów, ok. 460 p.n.e. — Luwr, Paryż

Apollo, fragment fryzu Partenonu przedstawiający Apolla (w środku), Posejdona i Artemidę