Arakczejew Aleksiej A., hrabia (od 1799), ur. 4 X 1769, zm. 3 V 1834, Gruzino,
ros. generał i polityk;
Arakczejew Aleksiej A.
Encyklopedia PWN
1808–10 minister wojny, od 1810 czł. Rady Państwa; faworyt Aleksandra I Romanowa, po zdobyciu absolutnego zaufania cara rządził wszechwładnie Rosją 1815–25 (arakczejewszczyzna); ograniczył znaczenie najwyższych, kolegialnych instytucji państw. (Rada Państwa, senat, rząd); dyscyplinę w armii utrzymywał za pomocą rozbudowanych batalionów karnych, nad szkolnictwem rozciągnął kontrolę policyjną, życie umysłowe poddał bezwzględnej cenzurze, wobec oporu chłopstwa (system przymusowych osiedli) stosował krwawe pacyfikacje.