Akt unii
 
Encyklopedia PWN
Akt unii, Act of Union,
ustawy: bryt. i irlandzka z 1800 o połączeniu Irlandii z Wielką Brytanią w Zjedn. Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii;
formalnie zastępował dotychczasowy związek 2 państw (będący rodzajem unii personalnej, ale przy hegemonii bryt.) przez unię realną; w rzeczywistości zmieniał prawny charakter panowania bryt. w Irlandii, którą faktycznie inkorporował do państwa brytyjskiego. Przeprowadzony przez premiera W. Pitta mł. pod wpływem zaognienia się sytuacji w Irlandii (założenie Tow. Zjednoczonych Irlandczyków oraz Tow. Orańskiego; powstanie irlandzkie 1798) oraz niebezpieczeństwa wykorzystania Irlandii przez rewolucyjną Francję do działań przeciw Wielkiej Brytanii; wg zamierzeń Pitta, miał wzmocnić związek obu państw oraz stworzyć warunki do uspokojenia sytuacji w Irlandii, a także do szybszego rozwoju jej gospodarki. A.u. przewidywał zwłaszcza likwidację Parlamentu irlandzkiego w Dublinie, wprowadzenie 100 posłów irlandzkich do bryt. Izby Gmin (wobec 558 bryt.) oraz 4 biskupów anglikańskich z Irlandii i 28 irlandzkich parów świeckich do Izby Lordów (na ok. 300 parów bryt.) oraz objęcie połączonego państwa strefą wolnego handlu. Dwukrotnie odrzucany przez Parlament irlandzki 1800 został ostatecznie przeforsowany przez władze bryt. na skutek gróźb, przekupstw i nieformalnej obietnicy Pitta o rychłym przeprowadzeniu równouprawnienia katolików; uchwalony również przez Parlament bryt., wszedł w życie 1 I 1801. Równouprawnienie katolików, wobec sprzeciwu Jerzego III, uchwalono dopiero 1829.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia