Rutherford Joseph Franklin

Rutherford

[rạđə^rfə^rd]

Joseph Franklin, ur. 8 XI 1869, hrab. Morgan (stan Missouri), zm. 8 I 1942, San Diego,

amer. założyciel organizacji rel. Świadków Jehowy.

W 1907 odszedł od baptyzmu i przyłączył się do Tow. Bibl. i Traktatowego Strażnica; po śmierci Ch.T. Russella, wbrew jego woli wyrażonej w testamencie, doprowadził do swego wyboru na prezesa Towarzystwa (funkcję pełnił do śmierci), co spowodowało rozłam w ruchu badackim. Za krytykę służby wojsk. 1918 został skazany na 20 lat więzienia; rok później został uwolniony na mocy amnestii. Dzięki dużej popularności, którą zdobył swoim „męczeństwem”, rozpoczął reformę organizacji: usunął wszelkie formy demokr. wyboru władz i zastąpił je systemem „teokratycznym”, czyli władzą całkowicie scentralizowaną i zależną od siebie; wielką popularność zdobyła jego broszura Miliony ludzi z obecnie żyjących nigdy nie umrą (1920), w której zapowiadał zmartwychwstanie wiernych 1925 i początek 1000-letniego Królestwa Bożego na ziemi. W ciągu następnych lat Towarzystwo stało się prężnie działającą organizacją misyjną, w której R. zastąpił pisma Russella własną wykładnią Pisma Świętego; na kongresie w Columbus (1931) nazwę organizacji Międzynar. Stow. Badaczy Pisma Świętego zmieniono na Świadkowie Jehowy. Za prezesury R. organizacja rozrosła się z 20 tys. do prawie 100 tys. członków.