nieposłuszeństwo obywatelskie,
sposób postępowania, polegający na świadomym i celowym niestosowaniu się do konkretnych przepisów prawa (należących do zasadniczo akceptowanego w całości porządku prawnego), które w przekonaniu obywatela naruszają w sposób rażący istotne normy sprawiedliwości, ograniczają wolność i równość obywateli;
nieposłuszeństwo obywatelskie
Encyklopedia PWN
obywatele świadomie naruszają przepisy prawa, zdając sobie sprawę, iż ich protest spotka się z reakcją władz. Akceptują konsekwencje tego typu działań, jednak nie widzą innego sposobu przekonania władzy o społecznej szkodliwości podjętej przez nią decyzji. Kampania n.o. musi się charakteryzować brakiem przemocy, a jej organizatorzy powinni przestrzegać reguł prawnych w swym postępowaniu, z jednym wyjątkiem — kwestii problemowej, która stała się przedmiotem protestu. Moralna siła kampanii tkwi w udowodnieniu, iż władza zdecydowała się na stosowanie przemocy wobec pokojowego protestu obywateli. Przykładem kampanii n.o. może być palenie w USA dokumentów wcielenia do służby wojskowej w okresie wojny w Wietnamie („niemoralna” wojna). Jako pierwszy do n.o. nawoływał H.D. Thoreau w jednym z esejów ze zbioru Yankee in Canada (1866, pol. wybór Życie bez zasad 1983).
