Główne osiągnięcia Mendelssohna-Bartholdy’ego jako kompozytora dotyczą traktowania formy. Opierając się na wzorach L. van Beethovena i F. Schuberta, stworzył w fortepianowych
Pieśniach bez słów wzór romantycznej liryki instrumentalnej. Nie podjął modnej w tym czasie formy koncertu w
stylu brillant, lecz stworzył typ koncertu romantycznego (
Koncert skrzypcowy e-moll 1845, 2 koncerty fortepianowe) z 3 częściami wykonywanymi
attaca (bez przerw), z
allegrem sonatowym pozbawionym często ekspozycji orkiestry i
kadencji wirtuozowskiej solisty (typ rozwinięty później przez R. Schumanna i F. Liszta). Do dziedzictwa klasycyzmu nawiązują wyraźniej jego symfonie i uwertury, lecz i w nich są widoczne elementy romantyczne: programowość, motywy ludowe, egzotyka, instrumentacja (nowatorskie traktowanie kwintetu smyczkowego i instrumentów dętych); w finale
II Symfonii — Lobgesang (1840) Mendelssohn-Bartholdy wprowadził kantatę na wzór
IX Symfonii Beethovena; w
III Symfonii — Szkockiej (1842) powiązał poszczególne części wspólnym materiałem motywicznym; jako jeden z pierwszych romantyków zastosował środki archaizacji (oratorium
Paulus 1836). W zakresie faktury fortepianowej stworzył odrębny styl i szkołę. Komponował też muzykę kameralną (6 kwartetów smyczkowych, 2 kwintety smyczkowe, tria i kwartety fortepianowe), kantaty, oratoria, pieśni solowe (m.in. popularna
Na skrzydłach pieśni) i chóralne, utwory organowe.