Ems
Encyklopedia PWN
okręg gosp. w zachodniej części Niemiec, w Nadrenii Północnej-Westfalii, między rz. Ruhra i Lippe, największy w Europie, jeden z najważniejszych na świecie;
Wilhelmshaven
m. w północno-zachodniej części Niemiec, w kraju związkowym Dolna Saksonia, nad zat. Jade (M. Północne). W 1853–69 powstał tu port wojenny, stocznia i miasto, od 1911 miasto; 1917 i 1918 rozruchy marynarzy poprzedzające wybuch rewolucji listopadowej 1918; port i stocznię znacznie rozbudowano po 1933; podczas II wojny światowej baza niem. marynarki wojennej, 2. poł. IV–pocz. V 1945 rejon walk toczonych przez pol. Pierwszą Dywizję Pancerną pod dowództwem gen. S. Maczka, która 6 V zajęła W. (po kapitulacji wojsk niem. 5 V); wzięto do niewoli ok. 34 tys. żołnierzy niem., zdobyto m.in. 3 krążowniki, 18 okrętów podwodnych i ok. 200 innych jednostek wojennych; miasto i port zniszczone w ok. 55%, szybko odbudowane.
[wılh
lmshạ:fn] 
,
lmshạ:fn] ,
Aurich
m. w Niemczech (kraj związkowy Dolna Saksonia), nad Kanałem Ems–Jade;
[ạurıś],
Delfzijl
m. w północno-wschodniej Holandii, w prow. Groningen, nad estuarium rz. Ems.
[delfsẹil] ,
,
wysłana 13 VII 1870 z Bad Ems, z kancelarii króla pruskiego Wilhelma I do O. von Bismarcka; donosiła o wycofaniu, popieranej dotąd przez Prusy, kandydatury ks. Leopolda Hohenzollerna do tronu hiszpańskiego;
czwarty okres (jednostka geochronologiczna) ery paleozoicznej trwający od ok. 408 do 355 mln lat temu; także system (jednostka chronostratygraficzna) obejmujący powstałe w tym czasie skały.
