Dzieje

Encyklopedia PWN

[gr. psychḗ ‘dusza’, lógos ‘słowo’, ‘nauka’],

współcześnie, w najszerszym rozumieniu — nauka zajmująca się ludzkimi czynnościami lub zachowaniami, które składają się zarówno z subiektywnych procesów umysłowych, jak i z zewnętrznych, obiektywnych i fizycznych reakcji;

Warszawa,

stolica Polski i województwa mazowieckiego, pow. grodzki, na Nizinie Środkowomazowieckiej, obejmującej w granicach miasta część Kotliny Warszawskiej, Doliny Środkowej Wisły, Równiny Warszawskiej oraz krańce równin Wołomińskiej i Łowicko-Błońskiej, nad Wisłą (w obrębie miasta 28 km biegu rzeki); ośrodek aglomeracji warszawskiej.

Wroczyński Ryszard, ur. 29 III 1909, Białystok, zm. 23 VIII 1987, Warszawa,

pedagog, historyk oświaty i myśli pedagogicznej;

autonomia

[gr., ‘samorząd’],

filoz., socjol., teol. Autonomia to niezawisłość woli lub sumienia wykluczająca zależność od determinującego wpływu oddziałujących „z zewnątrz” (zatem heteronomicznych) czynników empirycznych, mających źródło w różnie ujmowanym prawodawstwie Bożym (teonomia) albo pochodzących od jakiegokolwiek autorytetu lub władcy (np. polityczna). W rozumieniu mocniejszym autonomia oznacza możliwość ustanawiania przez podmiot moralny własnych reguł postępowania, przeciwstawianych zarówno empirycznej heteronomii, jak i teonomii; jest traktowana jako centralna kategoria uzasadniająca próby budowania moralności bez etyki przez osoby odpowiedzialne, bo korzystające z autonomii (jak w koncepcjach „moralności ponowoczesnej”, np. u Z. Baumana). W ujęciu słabszym autonomia jest kojarzona nie tyle z wolą, co z sumieniem (lub rozumem praktycznym) podmiotu moralnego, który może samodzielnie ustalać reguły postępowania albo na zasadzie wolności, albo przez uzgodnienie przyrodzonych skłonności i niesprzecznych z nimi obowiązków, odkrywanych raczej niż konstytuowanych przez rozum praktyczny.

Bacon

[bẹık^ən]

Francis