antypedagogika
 
Encyklopedia PWN
antypedagogika
[gr. antí ‘przeciw’, ‘naprzeciw’, paidagōgikḗ ‘wiedza’, ‘nauka o wychowaniu’],
pedag. nurt współczesnej pedagogiki antyautorytarnej, którego dewizą jest „wspierać, a nie wychowywać”;
nie tylko odrzuca dotychczasowy system edukacji jako represyjny i utrwalający nie akceptowane wzorce kulturowe, ale neguje samą istotę wychowania rozumianego jako proces celowy, mający charakter świadomie formacyjny; wychowanie, całkowicie podporządkowujące dziecko autorytetowi osoby dorosłej, która kształtuje jego osobowość wg z góry określonego wzorca i narzuca mu gotowy, własny system wartości, antypedagogika uważa za naruszanie prawa jednostki do samookreślenia; wychowaniu opartemu na przedmiotowym traktowaniu wychowanka antypedagogika przeciwstawia układ, w którym obie strony — wychowawca i wychowanek — mają takie same prawa, a rola pedagoga polega nie na wychowywaniu, ale na życzliwym wspieraniu dziecka w jego samodzielnych poszukiwaniach i wyborach; podstawą takiego współdziałania jest wzajemny szacunek i zaufanie partnerów interakcji; gł. przedstawiciele: C. Bereiter, E. von Braunmühl, A. Miller, H. von Schönebeck; z nurtem antypedagogiki współbrzmi ruch tzw. szkół alternatywnych, redukujących omnipotencję tradycyjnej szkoły „podającej” na rzecz partnerskiego dialogu z wychowankiem.
Bibliografia
T. SZKUDLAREK, B. ŚLIWERSKI Wyzwania pedagogiki krytycznej i antypedagogiki, Kraków 1991;
B. ŚLIWERSKI Współczesne teorie i nurty wychowania, Kraków 1998.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia