Naukowe Towarzystwo im. Tarasa Szewczenki

Naukowe Towarzystwo im. Tarasa Szewczenki (NTSz),

stowarzyszenie ukr., zał. 1873 z inicjatywy O. Konyskiego we Lwowie jako towarzystwo literackie,

od 1893 przekształcone w stowarzyszenie nauk.; utworzono 3 sekcje problemowe: filol., hist.-filoz. i mat.-przyr.-med., kierowane przez M. Hruszewskiego, W. Hnatiuka i I. Frankę; organy: od 1892 „Zapysky NTSz”, od 1900 „Chronika NTSz”; sekcje wydawały periodycznie tomy rozpraw tematycznych i nieperiodycznie m.in. Żereła do istoryi Rusy-Ukrajiny (od 1895), Ukrajinśko-ruśkyj archiw (1905), nakładem NTSz ukazywały się „Literaturno-naukowyj wisnyk” (1898–1906) i seria «Ukrajinśka biblioteka» (od 1901).

W 1940 NTSz zostało rozwiązane przez władze sowieckie i w jego miejsce utworzono filię Akad. Nauk Ukr. SRR; 1947 z inicjatywy W. Kubijowycza i I. Rakowskiego NTSz wznowiło działalność na emigracji; od 1955 jego oddziały istnieją w Australii, USA i Francji jako jednostki autonomiczne; 1990 reaktywowano NTSz na Ukrainie; przewodniczący O. Kupczynski; nakładem NTSz ukazała się Encykłopedija Ukrajinoznawstwa (t. 1–8 1949–70) oraz Ukraine. A Concise Encyclopedia (t. 1–2, Toronto 1963–68).