Miecz i Pług, właśc. Ruch „Miecz i Pług”,
konspiracyjna organizacja polit.-wojsk., zał. X 1939 w Warszawie przez działaczy chrześc.-nar. (ksiądz L. Poeplau, A. Białobrzeski).
Miecz i Pług
Encyklopedia PWN
1940 rozbity przez gestapo, od 1941 odbudowywany, wchłonął wiele grup i organizacji konspiracyjnych, m.in. część Tajnej Organizacji Wojsk. „Gryf Pomorski”, Komendy Obrońców Polski, Organizacji Wojsk. „Wilki”, Konfederację Narodu na Podlasiu, Zbrojne Pogotowie Narodu; zmienił nazwę na Zjednoczone Organizacje Ruchu „Miecz i Pług” i wyłonił pion wojsk. pod nazwą Armia Podziemna; najsilniejsze ogniwa działały w Warszawie i okolicy, na Podlasiu, Pomorzu, w Krakowskiem (łącznie w organizacji było ok. 30 tys. osób); prowadził gł. wywiad antyniem. i antykomunist. (siatka wywiadowcza okręgu pomor. zdobyła informacje o niem. doświadczalnym ośr. rakietowym w Peenemünde); 1943 kontrwywiad AK zdemaskował kilku działaczy jako agentów gestapo (m.in. przewodniczący Rady Nacz. A. Słowikowski); kryzys kierownictwa organizacji spowodował jej izolację w podziemiu, część ogniw lokalnych podporządkowano AK.
