Nowa Gwinea
 
Nowa Gwinea — wyspa łowców głów
rodzaj — wyspa
nazwa — Nowa Gwinea, ang. New Guinea, indonez. Irian
państwo — Indonezja, Papua-Nowa Gwinea
położenie — Ocean Spokojny, Melanezja
powierzchnia — 785 tys. km2 (z wyspami przybrzeżnymi 830 tys. km2)
Nową Gwineą — jedną z największych wysp świata (ok. 830 000 km2) podzieliły się dwa państwa. Zachodnia część wyspy to indonezyjski Irian Zachodni, wschodnia stanowi trzon niepodległego państwa Papui-Nowej Gwinei. I to w zasadzie najważniejsze różnice między obiema częściami. Co do reszty — i tu, i tu mieszkają głównie Melanezyjczycy i Papuasi (łącznie prawie 5 mln osób), a i krajobraz jest podobny. Brzegi wyspy pełne są głęboko wciętych w ląd zatok, wnętrze zajmują wysokie na ponad 5000 m n.p.m. góry zbudowane z wapieni, piaskowców, a gdzieniegdzie z twardszych skał krystalicznych. Przecinają je bystre rzeki (najdłuższa Sepik) pełne katarakt. Rzeki przedzierają się przez gęsty, pierwotny wiecznie zielony las równikowy, przechodzący w wyższych partiach wyspy w lasy iglaste i sawanny. Tylko najwyżej jest inaczej. Na najwyższych szczytach zalegają wieczne śniegi i niewielkie lodowce. Na nizinach klimat dla wegetacji jest idealny. W ciągu roku temperatura waha się tam między 25 a 28°C. W górach oczywiście jest chłodniej. Deszcz pada przez większą część roku, osiągając w górach nawet 6000 mm rocznie. W tym pierwotnym lesie nie brak endemicznych gatunków zwierząt. Żyją tam torbacze, m.in. dziobaki i kangury drzewne, kazuary i rajskie ptaki.
Nowa Gwinea to chyba ostatnie już na świecie terytorium nie do końca poznane przez człowieka. Nawet liczba ludności nie jest pewna. Przypuszcza się, że nie wszystkie plemiona żyjące na wyspie są już znane białym przybyszom. I pewnie gdzieś kryją się jeszcze Papuasi praktykujący kanibalizm i kolekcjonujący czaszki obcych. Tak jak to jeszcze niedawno czynili ich koledzy z innych plemion, dziś już przekonani do nowoczesnych zachowań.
Maciej Jędrusik
zgłoś uwagę
Ilustracje
Papua-Nowa Gwinea, wioska fot. R. Firmhofer/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Papuasi, taniec rytualny fot. R. Firmhofer/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Isugawa, wioska w Górach Owena Stanleya (Nowa Gwinea)fot. T. Sokołowski/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Papua-Nowa Gwinea, transport ludzi i towarów pirogą na rzece Sepik fot. W. Dąbrowski/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia