Haberschrack Mikołaj, Pokłon Trzech Króli
 
Haberschrack Mikołaj, Pokłon Trzech Króli, kwatera ołtarza z kościoła Augustianów (św. Katarzyny) w Krakowie
autor — Haberschrack Mikołaj
data powstania — po 1468
technika — tempera tłusta z olejem, drzewo
wymiary — 124 × 103 cm
miejsce przechowywania — Muzeum Narodowe w Krakowie
Ołtarz augustiański składał się pierwotnie z rzeźbionej sceny w korpusie środkowym (niezachowana) oraz 4 malowanych skrzydeł. Z zespołu malarskiego zachowało się 9 obrazów pasyjnych i 5 scen z dzieciństwa Chrystusa i życia Marii, a wśród nich scena Pokłonu Trzech Króli. Do siedzącej na progu stajenki Marii trzymającej na kolanach małego Jezusa zbliżają się trzej odziani w bogate, strojne szaty władcy, którzy podążając za gwiazdą, przybyli, aby złożyć hołd Dzieciątku i ofiarować mu dary: mirrę, kadzidło i złoto. Dary owe Ojcowie Kościoła interpretowali w kontekście troistej postaci Chrystusa: kadzidło zostało mu ofiarowane jako Bogu, złoto, oznaczające ziemską władzę, jako królowi, mirra — jako człowiekowi, którego czeka śmierć. Wydarzenie to jest opisane w Ewangelii Mateusza (2, 1–12), gdzie jednak mówi się nie o królach, lecz o magach (mędrcach) ze Wschodu; królów zaczęto w nich upatrywać dopiero w X–XI w., prawdopodobnie pod wpływem interpretacji Psalmu 72, 11 („I oddadzą mu pokłon wszyscy królowie, wszystkie narody będą mu służyły”) i Izajasza 60,3 („I pójdą narody do twojego światła, królowie do blasku twojego wschodu”). Mateusz nie podaje także, ilu było magów; ich liczbę ustalono na trzech, przynieśli bowiem trzy dary. Ich imiona — Kacper, Melchior i Baltazar — są znane z pism apokryficznych. Hołd złożony Dzieciątku przez wschodnich mędrców jest jednym z najważniejszych przedstawień epifanijnych, wyrazem rozpoznania i uznania Boga w osobie Chrystusa. Na obrazach średniowiecznych wiek królów jest często wyraźnie zróżnicowany — bywają ukazywani jako: starzec, mężczyzna w sile wieku i młodzieniec, symbolizując trzy etapy życia ludzkiego (od XV w. niekiedy reprezentowali także trzy znane wówczas części świata — Europę, Azję i Afrykę — w takim przypadku jeden z nich bywał czarnoskóry).
Tamara Łozińska
zgłoś uwagę
Ilustracje
Haberschrack Mikołaj, Pokłon Trzech Króli, po 1468 r. — Muzeum Narodowe, Krakówfot. M. Studnicki/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia