religiologia

religiologia

[łac.-gr.],

według współcz. katol. badaczy religii w Polsce skrótowe określenie całości możliwych sposobów badania zjawisk rel., zw. naukami religiologicznymi.

W okresie międzywojennym nazwa „religiologia” — na określenie badań nauk. nad religią — funkcjonowała w Polsce wraz z częściej stosowanymi nazwami: historia (porównawcza) religii, religionistyka i religioznawstwo. Po II wojnie świat. nazwa r. była szczególnie chętnie używana w kręgach katol., w których zaczęto ją przeciwstawiać religioznawstwu empirycznemu (w pol. warunkach gł. marksistowskiemu), co znalazło najpełniejsze rozwinięcie w pracach siostry Z.J. Zdybickiej Człowiek i religia (1977) oraz Religia i religioznawstwo (1988); rozróżnia się w nich „pozafilozoficzne nauki o religii” (w tym nauki humanist., np.: historia religii, etnologia religii, geografia religii, psychologia religii, socjologia religii i pedagogika religii), fenomenologię religii (o odrębnym statusie), nauki teologiczne (apologetyka religii i teologia religii) oraz filozofię religii. W konsekwencji postuluje się uzupełnienie religioznawstwa o filozofię i teologię religii i dla takiego zespołu nauk proponuje się nazwę r. lub częściej — nauki religiologiczne; pogląd ten jest obecnie dość powszechnie akceptowany w religioznawstwie katol. w Polsce, zwłaszcza wśród religioznawców KUL (Zdybicka, księża: H. Zimoń, A. Bronk, M. Rusecki) oraz Uniw. Kardynała Stefana Wyszyńskiego (księża: W. Kowalak, T. Dajczer i in.); od 2000 Tow. Nauk. KUL rozpoczęło wydawanie „Studiów Religiologicznych”.

Henryk Hoffmann

Bibliografia

A. Bronk Nauka wobec religii, Lublin 1996.