pragmatyzm społeczny

pragmatyzm społeczny,

kierunek amer. socjologii inspirujący się ideami pragmatyzmu filoz.;

powstał w USA na przeł. XIX i XX w.; do jego przedstawicieli zalicza się Ch.H. Cooleya, W.I. Thomasa, a także G.H. Meada, którego myśl stanowi łącznik między p.s. a pragmatyzmem filoz. (przede wszystkim koncepcjami J. Deweya); p.s. starał się znaleźć rozwiązanie pośrednie między socjologizmem, traktującym system i instytucje społ. jako rzeczywistość autonomiczną, niezależną od psychiki jednostki, a psychologizmem, upatrującym w zjawiskach społ. przejaw niezmiennych i trwałych podstaw jednostkowej psychiki; p.s. wprowadził pojęcie osobowości społ.; według p.s. osobowość społ. kształtuje się pod wpływem zmieniających się układów społ. otaczających jednostkę, a jednostka wpływa na kształt społ. środowiska; każdej zmianie społ. towarzyszy zmiana w obrębie psychiki jednostki i każdej zmianie w obrębie psychiki jednostek towarzyszy zmiana społ.; kształtowanie się osobowości społ. jest procesem zbiorowym, w którego ramach poszczególne jednostki, świadomie lub nieświadomie, antycypują postępowanie innych jednostek, co w efekcie sprzyja powstawaniu w danym okresie zbliżonego typu osobowości społ.; p.s. przyczynił się w dużej mierze do rozwoju psychologii społ.; kontynuatorem koncepcji i idei p.s. stał się następnie interakcjonizm symboliczny.