plutonizm

plutonizm,

geol. dawna teoria geol., w myśl której budowa i ewolucja geol. Ziemi ukształtowały się pod wpływem powstawania, przemieszczania i krzepnięcia magmy;

obecnie ma jedynie znaczenie hist.; wg p. budowa i ewolucja geol. Ziemi ukształtowały się pod wpływem magmy; pogląd ten, występujący już w starożytności u filozofów gr., był wysuwany gł. w końcu XVIII i 1. poł. XIX w. jako reakcja przeciw neptunizmowi; do zwolenników p. należeli zwłaszcza: J. Hutton, L. von Buch i A. Humboldt; hipoteza ta przeceniała wpływ magmy na powstawanie i charakter ruchów tektonicznych, błędnie oceniała też wpływ magmy na tworzenie się skał osadowych;