nieświadomość

nieświadomość:

1) w psychoanalizie i pokrewnych kierunkach psychologii głębi obszar psychiki, w którym tkwią pierwotne popędy, nie akceptowane społecznie (a tym samym przez świadome „ja” jednostki) impulsy i pragnienia, a także wyparte ze świadomości ślady dawnych, sięgających na ogół wczesnego dzieciństwa, przeżyć jednostki; treści te, wskutek działania swoistej wewn. cenzury, nigdy nie są dopuszczane do świadomości, a mimo to wywierają silny, nie kontrolowany przez podmiot wpływ na jego życie psychiczne i zachowanie; w formie symbol. dają znać o sobie w marzeniach sennych, czynnościach pomyłkowych, a także w objawach nerwicowych, takich jak lęk, myśli i czynności przymusowe, zaburzenia psychosomatyczne itd.; w psychoanalizie nieświadomość odróżnia się od podświadomości;

2) procesy nieświadome — wszelkie czynności psychiczne przebiegające poza progiem świadomości jednostki; mogą to być zarówno procesy przetwarzania informacji (spostrzegania, uczenia się, rozwiązywania problemów), jak i ustosunkowania się, motywacji i regulacji przebiegu czynności.