logika tradycyjna
 
Encyklopedia PWN
logika tradycyjna,
logika nazw (sylogistyka), której predykaty mają po części sens kwantyfikujący;
obejmuje ona asertoryczną sylogistykę Arystotelesa i późniejsze, poarystotelesowe jej różnorakie transformacje i rozszerzenia. Już w późnej starożytności, pod wpływem logiki stoickiej, został zmieniony sposób formułowania sylogizmów z postaci implikacyjnej na inferencyjną, tez sylogistycznych — na niezawodne reguły wnioskowania. W II w. Galen podjął się próby zbudowania sylogistyki trójprzesłankowej; Boecjusz w Introdutio ad syllogismos categoricos posługiwał się w sylogizmach jednoprzesłankowych negacją przynazwową; Duns Szkot Jan, W. Ockham, a zwłaszcza P. Ramus, wprowadzili do sylogistyki tryby z nazwami jednostkowymi; W. Hamilton rozróżniał w miejsce Arystotelesowych 4 odmian zdań asertorycznych 8 form: wszystkie S są wszystkimi P, niektóre S są niektórymi P (SiP), wszystkie S są niektórymi P (SaP), niektóre S są wszystkimi P, żadne S nie są żadnym P (SeP), niektóre S nie są niektórymi P, żadne S nie są niektórymi P i niektóre S nie są żadnymi P (SoP). Za pomocą tych schematów zdaniowych Hamilton dokonał istotnego (nie definicyjnego) rozszerzenia dwuprzesłankowej sylogistyki, uzyskując po 36 trybów niezawodnych w 3 figurach; A. De Morgan zastosował pomysł Hamiltona z kwantyfikacją równoczesną podmiotu i orzecznika w zdaniach asertorycznych i zbudował sylogistykę wzbogaconą w całej rozciągłości również o terminy negatywne; skonstruował też sylogistykę uogólnioną na dowolne stosunki między terminami w 4 tradycyjnych figurach.
Edward Nieznański
Bibliografia
T. Kotarbiński Wykłady z dziejów logiki, Łódź 1957;
W. Suchoń Sylogistyka, Kraków 1996;
tegoż: Sylogistyki klasyczne, Kraków 1999.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia