leiszmaniozy

leiszmaniozy,

grupa chorób inwazyjnych wywoływanych przez pierwotniaki z rodzaju Leishmania, o różnym obrazie klinicznym, zależnym od gat. pierwotniaka i jego przenosiciela;

rezerwuarem zarazków są gł. gryzonie, drobne ssaki i zwierzęta z rodziny psowatych (psy, lisy, jenoty), a na człowieka pasożyt jest przenoszony przez pewne gat. samic moskitów Phlebotomus (Stary Świat) i Lutzomyia (Nowy Świat); klinicznie leiszmanioza u ludzi występuje w postaciach: skórnej i trzewnej; leiszmanioza skórna — na odkrytych powierzchniach skóry, w miejscu wprowadzenia zarazków (Leishmania mexicana), powstają pojedyncze lub mnogie, przewlekłe zmiany naciekowe i wrzodziejące (krosta wschodnia); leiszmanioza skórna występuje na terenie Indii, Bliskiego Wschodu i w krajach basenu M. Śródziemnego; w krajach Ameryki Południowej, oprócz zmian na skórze, występują również zmiany na błonach śluzowych nosa, jamy ustnej i nosogardzieli, powstające na skutek przerzutów zarazków (Leishmania brasiliensis, L. panamensis, L. guyanensis) drogą naczyń limfatycznych; leiszmanioza trzewna (kala-azar) jest ciężką, przewlekłą chorobą człowieka i zwierząt (psy, koty, gryzonie), powstającą na skutek obecności pierwotniaków (Leishmania donovani) w wielu narządach wewn.; charakteryzuje się nieregularną gorączką, powiększeniem wątroby i śledziony, spadkiem masy ciała i postępującym wyniszczeniem, szarawym zabarwieniem skóry; nie leczona często prowadzi do zgonu; występuje na Dalekim Wschodzie, w Indiach, Ameryce Południowej, Afryce oraz na południowej Europy.