kolekcjonerstwo
 
Encyklopedia PWN
kolekcjonerstwo,
świadome gromadzenie przedmiotów, przede wszystkim dzieł sztuki, także książek (bibliofilstwo), broni, znaczków, kart pocztowych, okazów przyrody itp., o ściśle ustalonym zakresie merytorycznym, chronologicznym lub topograficznym.
Początki kolekcjonerstwa sięgają starożytności (Egipt, Grecja, Rzym); nowoż. kolekcjonerstwo w Europie pojawiło się w okresie renesansu, gł. w związku z zainteresowaniami i mecenatem artyst. panujących lub możnych rodów (słynne kolekcje Medyceuszów we Florencji, papieskie w Watykanie, Franciszka I w Fontainebleau); kolekcjonerstwo rozwinęło się w XVII w. (znani kolekcjonerzy — kard. Richelieu i Mazarini, królowa szwedz. Krystyna) i XVIII w. — gł. tzw. kolekcje mieszane gabinety sztuki i osobliwości (np. Grünes Gewölbe w Dreźnie). Wielkie kolekcje książęce i król. stały się podstawą wielu sławnych muzeów (Luwr, Ermitaż, Galeria Drezdeńska). W Polsce do najstarszych kolekcji należały król. zbiory Jagiellonów, Wazów, następnie Jana III Sobieskiego i S. Poniatowskiego oraz licznych magnatów (marszałkowej E. Lubomirskiej, H. i M. Radziwiłłów, S. Kostki Potockiego, rodziny Czartoryskich). W XIX w., wraz ze zmianami polit.-społ., rozwinęło się kolekcjonerstwo w środowisku bogatego mieszczaństwa, a w XX w. — spopularyzowało wśród szerokich kręgów społeczeństwa, przy czym jest to kolekcjonerstwo wyspecjalizowane, prowadzone na mniejszą skalę, dotyczące np. grafiki, ceramiki, sztuki lud., numizmatyki, filatelistyki, filumenistyki. Obecnie największymi ośr. kolekcjonerstwa są muzea.
Bibliografia
A. RYSZKIEWICZ Kolekcjonerzy i miłośnicy, Warszawa 1981;
K. POMIAN Zbieracze i osobliwości, Warszawa 1996;
F. HASKELL Patrons and Painters, New Haven 1980.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia