klasa próżniacza

klasa próżniacza, ang. leisure class,

ekon. koncepcja stworzona 1899 przez twórcę instytucjonalizmu Th. Veblena, określająca ludzi, którzy w swym postępowaniu kierują się względami pozaekonomicznymi i wyznają zasadę konsumpcji na pokaz;

wg Veblena korzenie klasy próżniaczej sięgają czasów „kultury łupieżczej”, kiedy właśnie łupieżcza siła jednostki lub plemienia stanowiła o jego wysokiej pozycji w społeczności; swój skończony kształt klasa próżniacza uzyskała w okresie „kultury pieniężnej”, kiedy to poziom dochodów i związana z nim konsumpcja świadczą o pozycji społecznej; w określeniu „klasa próżniacza” zawierają się: etykieta dnia codziennego, czyli sposób spędzania wolnego czasu, rodzaj rozrywek, maniery, nieliczenie się z pieniędzmi i podkreślanie świadomości swego statusu społecznego oraz ostentacyjna konsumpcja mająca na celu wzbudzenie zazdrości u innych; Veblen wykazał, że jeśli chodzi o reguły konsumpcji klasy próżniaczej, występuje tu dodatnie nachylenie krzywej popytu (efekt snoba), celem konsumpcji klasy próżniaczej jest bowiem wykazanie swej potęgi finansowej, a nie zaspokojenie potrzeb (dobro Veblena); teorię klasy próżniaczej przedstawił, prezentując z sarkazmem obraz amerykańskiego społeczeństwa końca XIX w.

Bibliografia

Th. Veblen Teoria klasy próżniaczej, Warszawa 1971.