inwersja temperatury

inwersja temperatury,

zjawisko wzrostu temperatury w troposferze ze wzrostem wysokości, zamiast normalnie obserwowanego tam spadku temperatury z wysokością (średnio ok. 5–6 K/km).

Może występować zarówno w przyziemnej warstwie powietrza, jak i w swobodnej troposferze. Inwersja temperatury przyziemna (przygruntowa, zwana też dolną) powstaje wskutek wypromieniowania ciepła przez podłoże i przyziemną warstwę powietrza, która staje się chłodniejsza od warstw leżących wyżej (inwersja radiacyjna), lub wskutek napływania cieplejszego powietrza nad chłodniejsze podłoże (inwersja adwekcyjna). Inwersja temperatury w swobodnej troposferze (inwersja podniesiona, zwana też górną) może być związana m.in.: z osiadaniem powietrza i jego adiabatycznym ogrzewaniem się w wyżu atmosferycznym (inwersja osiadania), z przechodzeniem frontu atmosferycznego, w którym powietrze ciepłe znajduje się nad chłodnym (inwersja frontalna). Inwersja temperatury występuje również w stratosferze i mezosferze na wysokości 30–50 km oraz w termosferze; w tych warstwach jest ona zjawiskiem typowym i wynika z intensywnego pochłaniania (głównie przez cząsteczki ozonu w stratosferze oraz atomy tlenu w termosferze) nadfioletowego promieniowania słonecznego.

Inwersja temperatury