dywan

dywan, pers.-arab. dīwān,

w Persji przed islamem termin „dywan” oznaczał zbiór pism, ksiąg, a także zespół pisarzy, kancelarię;

po podboju arabskim (VII w.) d. upowszechnił się we wszystkich krajach muzułmańskich i początkowo oznaczał rejestry rachunkowe, później najwyższą radę państwa (Abbasydzi); od IX w. wiele urzędów dworskich przybierało nazwę d. (np. Diwan al-Chatam — urząd pieczęci); w państwach tureckich d. istniał za Seldżuków, Ilchanidów, Ak Kojunłu, Mameluków oraz w państwie Wielkich Mogołów i w imperium osmańskim do 2. poł. XIX w. (szczególnie rozbudowany w Turcji osmańskiej); działalnością d. kierował Wielki Dywan, w którego skład wchodzili wezyrowie i najwyżsi dostojnicy państwowi.