biełogrudowska kultura

biełogrudowska kultura,

archeol. kultura późnej epoki brązu (XIII–X w. p.n.e.) charakterystyczna dla terenów leśnostepowych pomiędzy środkowym Dniestrem a środkowym Dnieprem;

nazwa od stanowiska Biełogrudowski Les k. wsi Pikowiec, w pobliżu Humania (Ukraina). Znana z dużych osiedli otwartych (nieobronnych), usytuowanych nad rzekami i jeziorami, zabudowanych półziemiankami (z paleniskami), niekiedy rozmieszczonymi regularnie w rzędach. Podstawą gospodarki było rolnictwo i hodowla; obok potwierdzonej, dość rozwiniętej metalurgii brązu, powszechnie stosowano tradycyjne surowce — kamień, krzemień i kości — do wyrobu narzędzi. W zwyczajach pogrzebowych ujawnił się swoisty synkretyzm w postaci współwystępowania kremacji i inhumacji, a także zróżnicowanych form architektury grobowej, m.in. grobów kurhanowych i płaskich. W k.b. jest widoczny silny kult ognia, którego materialnym śladem są tzw. zolniki — wielowarstwowe nagromadzenie popiołu i in. produktów spalania, tworzących niekiedy rozległe kopce; są one pozostałością praktyk kultowych polegających na częstym paleniu ognisk i składaniu różnorodnych ofiar wokół ołtarzyków czy wręcz „fetyszy” usytuowanych w pobliżu osiedli na otwartej przestrzeni.