asamska literatura
 
Encyklopedia PWN
asamska literatura,
jedna z nar. literatur indyjskich powstająca na terenie obecnego stanu Asam (północno-wschodnie Indie).
Początki literatury asamskiej sięgają X w., za najstarszy zabytek lit. uważa się cykl pieśni mistycznych buddyzmu tantrycznego Ćarjapada (X–XII w.). Inne zachowane zabytki pochodzą dopiero z XIV w. W XIV i XV w. dokonywano tłumaczeń i adaptacji sanskr. literatury epickiej i puranicznej, np. Ramajana Madhwa Kandali, oraz poezji narracyjnej tworzonej ku czci bogini Manasy, przeznaczonej do chóralnej recytacji i interpretacji scenicznej (odźapali). Kolejny etap rozwoju literatury asamskiej (XVI i XVII w.) wiąże się z popularyzacją idei wisznuizmu i obfituje w różnorodne utwory poświęcone bogu Krysznie: adaptacje Bhagawatapurany, pieśni rel. (bargita) i przedstawienia dram. (ankija nat). Czołową postacią tego okresu był poeta Śankaradewa — nauczyciel i święty wisznuicki. W XVII i XVIII w. powstawały pisane prozą kroniki dworskie Asamu i sąsiednich prowincji (buranadźi) oraz poet. biografie świętych wisznuickich (ćaritaputhi) tworzone do połowy XIX w. Późniejsza literatura uległa wpływom literatury europejskiej. Pojawiły się takie gatunki, jak powieść, opowiadanie, dramat. W okresie tym tworzył Lakshminath Bezbarua (1868–1938) — poeta, dramaturg, powieściopisarz, eseista i twórca współcz. opowiadania. Za ojca współcz. prozy w języku asami jest uważany Hemchandra Barua (1835–96). Do odzyskania przez Indie niepodległości (1947) rozwijała się poezja romant.-mistyczna (Chandrkumar Agarwalla, 1858–1938), powieść romant. i hist. (Padmanath Gohain Barua, 1871–1946). Po 1947 w literaturze asamskiej dominuje uczucie rozczarowania rzeczywistością: w poezji nurt antyromant. i eksperymentalny (Hem Barua, ur. 1926), symbolizm (Nilmani Phukan, ur. 1927), w powieści, opowiadaniu i dramacie — tematyka społ. i regionalna (Syed Abdul Malik, 1919–2000, Prabin Phukan, ur. 1912). Literatura asamska pozostaje w kręgu oddziaływania literatury bengalskiej.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia