Wierzyński Kazimierz
 
Encyklopedia PWN
Wierzyński Kazimierz, pierwotne nazwisko Wirstlein (zmienione 1913), ur. 27 VIII 1894, Drohobycz, zm. 13 II 1969, Londyn,
brat Hieronima, poeta, prozaik, eseista.
Współtwórca grupy poetyckiej Skamander; od 1938 czł. PAL; od 1939 poza krajem (gł. w USA); we wczesnej poezji manifestacja witalizmu, lirycznej euforii i optymizmu, kult młodości (Wiosna i wino 1919, Wróble na dachu 1921), apoteoza fiz. sprawności i piękna ludzkiego ciała oraz moralnych wartości współzawodnictwa sport. (Laur olimpijski 1927 — złoty medal na IX Igrzyskach Olimpijskich); w późniejszych utworach refleksja nad dram. aspektami życia i cywilizacji, pełna katastroficznych przeczuć (Pieśni fanatyczne 1929, Gorzki urodzaj 1933); w przedwojennej liryce patriotyczno-obywatelskiej próba odnowy pol. mitu romant., z akcentowaniem roli J. Piłsudskiego jako rzecznika idei wolności i wielkości narodu (Wolność tragiczna 1936) oraz wizją nieuchronnych zagrożeń bytu nar. (Kurhany 1938); w wierszach wojennych (Ziemia–Wilczyca 1941, Róża wiatrów 1942) retoryka, patos, postawa tyrtejska, nuty nostalgii i rozpaczy; w latach powojennych odnowa stylu poet.: zbliżenie do języka mówionego, operowanie dystansem i ironią, swoboda wersyfikacyjna oraz odkrycie nowych obszarów tematycznych — świata przyrody i sztuki; w zbiorach poezji z tego okresu (Korzec maku 1951, Tkanka ziemi 1960, Kufer na plecach 1964, Sen mara 1969) liryka medytacyjna, wyrażająca tragizm wygnańczego losu oraz stoicką afirmację życia, a także utwory publicyst.-polit., zawierające protest przeciw sowietyzacji i zniewoleniu Polski (niektóre wiersze ze zbioru Krzyże i miecze 1946, m.in. Na proces moskiewski, a zwłaszcza zbiór Czarny polonez 1968); ponadto zbiory opowiadań (Granice świata 1933, Pobojowisko 1944) i recenzji teatr. (W garderobie duchów 1938), szkice wspomnieniowo-lit. (Cygańskim wozem 1966, Moja prywatna Ameryka 1966); Życie Chopina (wyd. ang. 1949, wyd. pol. 1953); Poezja i proza (t. 1–2 1981), Wybór poezji (1991), Poezje zebrane (t. 1–2 1994); 1936 otrzymał lit. nagrodę państw. I stopnia.
Bibliografia
„Przebity światłem”. Pożegnanie z Wierzyńskim, Londyn 1969;
M. DŁUSKA Studia i rozprawy, t. 3 (poświęcony Wierzyńskiemu), Kraków 1972;
J. DUDEK Liryka Kazimierza Wierzyńskiego z lat 1951–1969, Wrocław 1975.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia