Totmes
 
Encyklopedia PWN
Totmes, gr. Tutmosis, właśc. Dżehuti-mes
[‘zrodzony z Tota’],
imię władców staroż. Egiptu z XVIII dyn.:
Totmes I (panował ok. 1504–1492 p.n.e.), zięć Amenhotepa I, ojciec Hatszepsut i Totmesa II; dążył do przywrócenia Egiptowi pozycji mocarstwa, jaką kraj miał w czasach XII dyn.; w wyniku wypraw militarnych (na południu do IV Katarkty, na północnym wschodzie po Eufrat), odzyskał kontrolę nad Nubią, Synajem i Palestyną. Totmes II (panował ok. 1492–1479 p.n.e.), ojciec Totmesa III; jego małżonką była przyrodnia siostra, Hatszepsut; kontynuował politykę ojca, prowadząc wyprawy wojsk. do Nubii i Palestyny. Totmes III (panował ok. 1479–1425 p.n.e.), dziad Totemesa IV, objął tron przed osiągnięciem pełnoletności; jego formalna opiekunka, królowa wdowa Hatszepsut, uzurpowała pełnię władzy i przez 22 lata Totmes III pełnił praktycznie funkcję jej koregenta; dążąc do oficjalnego skorygowania tego obrazu, w ostatniej dekadzie swego panowania polecił usunąć wszelkie ślady działalności Hatszepsut jako królowej, niszcząc jej imiona, rozbierając wzniesione przez nią świątynie i usuwając jej ciało z Doliny Królów; kontynuując politykę Totmesa I i Totmesa II, odbył wiele wypraw wojennych przeciwko potencjalnym rywalom kraju na terenie północnej Syrii, m.in. Mitanni, utrwalając supremację Egiptu w tym rejonie i zapewniając kontrolę szlaków handl. do Azji, co przyczyniło się do rozwoju gospodarki, wyraźnego wzrostu dobrobytu społeczeństwa i umożliwiło szeroką działalność budowlaną. Totmes IV (panował ok. 1397–1388 p.n.e.), syn Amenhotepa II; jego panowanie to okres mocarstwowej potęgi i dobrobytu Egiptu (od IV Katarakty po Eufrat); rozwój zamożności państwa zapewnił dodatkowo pokój zawarty z Mitanni; kontynuował program rozbudowy i dekoracji świątyń w Tebach (m.in. wzniósł i dekorował obelisk przygotowany przez Totmesa III), w Memfis; sztuka w tym okresie osiągnęła szczyty wyrafinowania (m.in. malarstwo grobowców dostojników tebańskich).
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia