Skałat, Skalat,
m. na Ukrainie, w obwodzie tarnopolskim, na Wyż. Podolskiej, nad Gniłą (dopływ Zbrucza).
Skałat
Encyklopedia PWN
— 4 tys. mieszk. (2001). Prawa miejskie 1600; ponownie miasto od 1939. Przemysł spoż., zakłady chemii gosp., fabryka pasz; stacja kol. na odgałę zieniu od linii Tarnopol–Chmielnicki. Późnorenes. zamek (wzniesiony przez K. Wichrowskiego ok. 1630, brama 1795, po zniszczeniach wojennych odbudowany w końcu XVIII w. i po I wojnie świat.), synagoga (XVII w.), dworkowa zabudowa miejska. — Prawa miejskie 1600; własność m.in. Wichrowskich (1630 wybudowali tu zamek, wielokrotnie zdobywany i niszczony przez Kozaków i Turków), następnie Firlejów; w XVIII w. zamek został odbudowany przez Marię z Wodzickich Scypionową (zniszczony w czasie I wojny świat.); 1772–1918 w zaborze austr. (1809–15 przejściowo w Rosji), siedziba sądu i starostwa powiatowego; w okresie międzywojennym w granicach Polski (6,3 tys. mieszk.: 1,4 tys. Polaków, 1,6 tys. Ukraińców, 3,3 tys. Żydów); IX 1939–41 pod okupacją sowiecką, od IX 1939 obóz przejściowy NKWD dla jeńców pol. (ponad 4 tys. osób); 1941–44 pod okupacją niem., od XI 1942 getto; 1941–44 ośrodek konspiracji ZWZ-AK, 1942–44 NSZ; 1945–91 w Ukr. SRR. — 3,9 tys. mieszk. (2005).
