Scheele Carl (Karl) Wilhelm

Scheele

[szẹ:lə]

Carl (Karl) Wilhelm , ur. 9 XII 1742, Stralsund (Szwecja, obecnie w Niemczech), zm. 21 V 1786, Köping (Szwecja);

szwedzki aptekarz i chemik;

od 1775 członek Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk; odkrył pierwiastki: tlen (przed J. Priestleyem, odkrycie opublikował dopiero 1777), chlor, mangan, molibden, wolfram, wiele związków nieorganicznych, m.in. kwas azotowy(III), kwas cyjanowodorowy, tlenek węgla(II), fluorek wapnia, siarkowodór, amoniak, arszenik, a także takie kwasy organiczne, jak np.: kwas winowy, moczowy, mlekowy, jabłkowy; otrzymał glicerynę; jako pierwszy opisał (1777) wpływ warunków na przebieg wywołanego światłem ciemnienia chlorku srebra; wiele jego odkryć znalazło zastosowanie w analizie chemicznej (np. wykrywanie jonów siarczanowych w postaci siarczanu baru); odkrycia Sch. stały się podstawą rozwoju wielu działów przemysłu chemicznego (bielenie chlorem, otrzymywanie sody, otrzymywanie fosforu z popiołu kostnego).