Salomon
 
Encyklopedia PWN
Salomon, data ur. nieznana, zm. ok. 925 r. p.n.e.,
król Izraela od ok. 970.
Kalendarium
Data urodzenia nieznana. Był synem Dawida i Batszeby, którą Dawid poślubił, wpierw zabijając jej męża Uriasza Hetytę; nie wiadomo, kiedy się urodził, choć stało się to zapewne w Jerozolimie, dokąd Dawid przeniósł stolicę Izraela; do czasu wstąpienia na tron nosił imię Jedidiasz, nadane przez proroka Natana; jego starszym (przyrodnim) bratem był Adoniasz.
Walka o tron
Kiedy Dawid zaniemógł, Adoniasz w obecności niemal wszystkich dworzan został przez arcykapłana Abiatara namaszczony na króla; Batszeba, dowiedziawszy się o tym, wymogła na Dawidzie, by na swego następcę wyznaczył Jedidiasza (obrzędu namaszczenia dokonał kapłan Sadok w obecności Natana). Dawid, umierając poradził Jedidiaszowi, by zgładził Szimeja z Bachurim, pretendenta do tronu z dynastii Saula, i wodza Joaba, popierającego Adoniasza.
Lata świetności
Po objęciu władzy (uczeni sądzą, że mogło to być 973, 970 lub nawet 960 p.n.e.) Jedidiasz przybrał imię Salomon, zabił Szimeja z Bachurim i Joaba, a także Adoniasza, kiedy powiadomił o zamiarze poślubienia Abiszag, jednej z żon Dawida, co oznaczało zgłoszenie pretensji do tronu. Celem Salomona było utrzymanie jedności państwa stworzonego przez Saula i Dawida; stało się to możliwe dzięki ściąganiu danin od ludności oraz dochodom z handlu międzynarodowego (Izraelici prowadzili zyskowny handel końmi z Egiptem i Syrią, ich okręty pływały po złoto do tajemniczego Ofiru w Afryce, a karawany docierały do arabskiej Saby); Salomon mógł więc utrzymywać oddziały konnicy i rydwanów, choć nie prowadził wojen, a także podejmować wielkie prace budowlane; w Jerozolimie wzniósł świątynię (zw. później Pierwszą Świątynią; Świątynia Jerozolimska), do której przeniósł Arkę Przymierza, i pałac królewski, a w Megiddo (i prawdopodobnie w Gezer) wielkie stajnie dla koni; te i inne budowle wznieśli rzemieślnicy przysłani przez zaprzyjaźnionego z Salomonem króla Tyru Hirama (w zamian za dostawy zboża); świątynia i pałac były bogato zdobione, np. niektóre pomieszczenia w rezydencji królewskiej wyłożono płytkami z kości słoniowej; wspaniałość tych budowli miała świadczyć o potędze Izraela. Na początku panowania Salomon zawarł — skierowany przeciwko Filistynom (sąsiadom Izraela, z którymi walczył Dawid) — sojusz z Egiptem i ożenił się z córką faraona Siamona, która w posagu wniosła odebrane im miasto Gezer; utrzymywał też przyjazne relacje z fenickim Tyrem i królestwem Saby, a jego władczyni złożyła mu wizytę w Jerozolimie.
Schyłek panowania
Pod koniec rządów Salomona, wierny dotąd Jahwe, zaczął oddawać także kult innym bogom pochodzącym z Mezopotamii. Umierając (zdaniem uczonych mogło zdarzyć się to 935, 931, 930 lub 926 p.n.e.), pozostawił syna i następcę — Roboama, oraz córki: Tafat i Basmat; z pewnością dzieci było więcej, gdyż miał liczny harem, ale ich imiona nie są znane. W tradycji żydowskiej i chrześcijańskiej, a także muzułmańskiej, jest jednym z wielkich mędrców starożytnego świata; przypisuje mu się Księgi Przysłów, niektóre psalmy, Księgę Koheleta, a o jego umiejętnościach w panowaniu nad chorobami i demonami ma świadczyć Testament Salomona.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Mirza Ghulam(?), Dwór króla Salomona, miniatura z okresu dynastii Wielkich Mogołów z dywanu poezji Amira Chosrou Dehlawiego, 1602–03 — Walters Art Gallery, Baltimorefot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Jerozolimska Świątyna Salomona, rekonstrukcjafot. S. Mędala/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Wyrok Salomona, przedstawienie na placu targowym w Leuven, 1594; litografia W. Boonena — Muzeum Miejskie, Leuven fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Roboam, miniatura z manuskryptu Boccaccio Des cas des nobles hommes et femmes, ok. 1410 — Bibliotheque d'Arsenal, Paryż fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia