Rogalin

Rogalin,

w. w woj. wielkopol., w pow. poznańskim (gmina Mosina), na granicy Kotliny Śremskiej i Równiny Wrzesińskiej, nad Wartą, w Rogalińskim Parku Krajobrazowym;

Wieś wzmiankowana 1247; posiadłość rycerska; od XVIII w. własność Raczyńskich, mecenasów sztuki; 1793–1919 w zaborze pruskim; ośr. turystyki krajoznawczej; barok.-klasycyst. pałac Raczyńskich z galeriami i oficynami (1770–82, I. Graff), ob. muzeum (oddział poznańskiego Muzeum Nar.), galeria obrazów malarstwa pol. i eur.; neoklasycyst. dekoracje wnętrz (salon 1788 — D. Merlini, klatka schodowa — J.Ch. Kamsetzer); neoklasycyst. stajnie i wozownia (1776, przebudowa 1801); ujeżdżalnia (ok. 1820); czworaki (po 1800), park geom. i krajobrazowy (XVIII, XIX w.), ze słynnymi dębami rogalińskimi; kaplica (1820) z romant. mauzoleum. W okolicy po obu stronach Warty kilkaset dębów o obwodzie do 10 m (pomniki przyrody) — największe w Europie skupisko starych dębów.