Pawiak,
więzienie zbudowane w Warszawie 1829–35, między ul. Dzielną a Pawią (stąd nazwa);
Pawiak
Encyklopedia PWN
więzienie śledcze, do 1863 — kryminalne, w okresie powstania styczniowego 1863 przekształcone w więzienie polit.; następnie do 1939 więzienie śledcze polit. i kryminalne; oddział kobiecy zw. Serbią. W czasie okupacji niem. jedno z gł. więzień śledczych niem. policji bezpieczeństwa na terenie GG; z ok. 100 tys. więźniów (80% mężczyzn, 20% kobiet) wymordowano (m.in. w lasach k. Palmir) ok. 37 tys., ponad 60 tys. wywieziono do obozów koncentracyjnych i na roboty przymusowe do Rzeszy; VIII 1944 zniszczony przez Niemców; po wyzwoleniu miejsce upamiętnione zespołem pomnikowym; ob. Muzeum Więzienia „Pawiak”.
