Łurija, Łuria, Aleksandr R., ur. 16 VII 1902, Kazań, zm. 14 VIII 1977, Moskwa,
ros. psycholog i neurolog;
Łurija Aleksandr R.
Encyklopedia PWN
jeden z twórców neuropsychologii; od 1945 profesor Uniw. Moskiewskiego im. M. Łomonosowa; od 1947 czł. Akad. Nauk Pedag. ZSRR, od 1968 Nar. Akad. Nauk w Waszyngtonie; 1924–34 współpracownik L. Wygotskiego, prowadził m.in. badania nad rolą mowy w regulacji zachowania się człowieka, procesami emocjonalnymi z zakresu psychologii rozwojowej; od 1936 zajmował się gł. badaniem mózgowych mechanizmów wyższych czynności psychicznych; znane są zwłaszcza prace Łuriji dotyczące afazji, pamięci, roli płatów czołowych mózgu w regulacji zachowania; przyczynił się do ugruntowania koncepcji dynamicznej lokalizacji funkcji psychicznej w mózgu; oprac. wiele neuropsychol. metod diagnozowania chorych z uszkodzeniami mózgu; Trawmaticzeskaja afazija (1947), The Role of Speech in the Regulation of Normal and Abnormal Behaviour (1961), Wysszyje korkowyje funkcyi czełowieka i ich naruszenija... (1962), Mozg czełowieka i psichiczeskije processy (t. 1–2 1963–70), Podstawy neuropsychologii (1973, wyd. pol. 1976); pol. wybory prac: Zaburzenia wyższych czynności korowych wskutek ogniskowych uszkodzeń mózgu (1967), Problemy neuropsychologii i neurolingwistyki (1976).
