Kostrzyn nad Odrą, do 2003 Kostrzyn,
miasto w województwie lubuskim, w powiecie gorzowskim, na pograniczu kotlin Gorzowskiej i Freienwaldzkiej, w obrębie Doliny Dolnej Warty, przy ujściu Warty do Odry, przy granicy z Niemcami.
Kostrzyn nad Odrą
Encyklopedia PWN
Ludność miasta: ogółem — 17,8 tys. mieszkańców (2019)
Gęstość zaludnienia: 386,5 os/km2 (2019)
Powierzchnia: 46 km2
Współrzędne geograficzne: długość geograficzna: 14°38′E, szerokość geograficzna: 52°36′N
Prawa miejskie: nadanie praw — 1300
Oficjalne strony WWW: www.kostrzyn.pl
Historia. W XII w. pol. gród obronny i komora celna u ujścia Warty do Odry; 1232 nadany przez ks. Władysława Odonica templariuszom, którzy zał. miasto; 1261 opanowany przez Brandenburgię i włączony do Nowej Marchii; prawa miejskie 1300; w XV–XVI w. ośr. handlu rybami, zbożem i bydłem; 1536–71 rezydencja margrabiego Jana, władcy Nowej Marchii, który zbudował tu twierdzę o dużym znaczeniu militarnym (do II wojny światowej), co hamowało rozwój miasta; 1806–14 okupowany przez wojska fr.; w 2. poł. XIX w. rozwój gospodarczy (m.in. zakłady papiernicze); od 1857 połączenie kol. z Berlinem i Frankfurtem (nad Odrą), od 1875 ze Szczecinem. Podczas II wojny światowej oddziały robocze jeńców fr., radzieckich i wł. obozu w Drzewicach, obozy pracy przymusowej, 1943–45 podobóz obozu koncentracyjnego Sachsenhausen, w pobliskich Drzewicach (obecnie dzielnica Kostrzyna n. Odrą), 1939–45 obóz jeniecki Alt Drewitz; w działaniach wojennych zniszczony w ok. 95%; od 1945 w Polsce, odbudowany. Od 2004 w K.n.O. jest organizowany festiwal muz. Przystanek Woodstock.
Zabytki. Renesansowo-manierystyczny zamek z ok. 1550 (z got. fragmentami z XIV–XV w.), rozbudowa ok. 1600, przebudowy 1758 i XIX w., zrujnowany 1944; obwarowania (przed poł. XVI w.).
