József Attila

József

[jọ:żef]

Attila , ur. 11 V 1905, zm. 3 XII 1937,

poeta węgierski;

początkowo związany z pismem „Nyugat”; w wierszach z tomów Szépség koldusa [‘żebrak piękna’] (1922) i Nem én kiáltok [‘nie ja wołam’] (1925), poświęconych życiu najbiedniejszych warstw społeczeństwa, ujawniła się wrażliwość József’a na krzywdę ludzką; pobyt 1926 w Paryżu umożliwił mu kontakt z ruchem robotniczym oraz zetknięcie się z poezją awangardową; radykalizacja poglądów József’a (1930–34 był czł. partii komunist.) znalazła wyraz w zbiorach Döntsd a tőkét, ne siránkozz [‘obal kapitał, nie lamentuj’] (1931) oraz Külvárosi éj [‘noc na przedmieściu’] (1932); obecne już we wcześniejszej twórczości, związane z rozwijającą się chorobą psychiczną, akcenty samotności, wyobcowania, rozpaczy nasiliły się w kreślących tragiczną wizję rzeczywistości wierszach z tomu Nagyon fáj [‘bardzo boli’] (1936); József zmarł śmiercią samobójczą; jego poezja wyróżniała się bogactwem języka i form artyst., nawiązujących zarówno do osiągnięć nowoczesnych nurtów (modernizm, surrealizm), jak i do lirycznego, bezpośredniego tonu poezji lud.; wybory pol.: Szukam kogoś (wyd. w Budapeszcie 1942), Wiersze wybrane (1956), Poezje wybrane (1975).