Guangdong

Guangdong , Kuangtung,

prow. w południowych Chinach, nad M. Południowochińskim;

pow. 186 tys. km²; 106 mln mieszk. (2008); ośrodek administracyjny Kanton, inne gł. m.: Shantou, Zhanjiang; większość powierzchni Guangdongu zajmują góry i wyżyny; na północy G. Południowochińskie (wysokość do 1900 m); wzdłuż wybrzeża i w dolinach rzek występują niziny, największa w delcie Rzeki Perłowej; wybrzeże silnie rozczłonkowane (liczne przybrzeżne wyspy); klimat zwrotnikowy wilgotny, odmiana monsunowa; najwyższa w Chinach średnia temperatura roczna (19–25°C), opady roczne powyżej 1500 mm; na wybrzeżu od maja do listopada częste tajfuny; gęsta sieć rzeczna, gł. rz.: Xi Jiang, Bei Jiang i Sui Jiang (tworzą wspólną deltę, zw. Rzeką Perłową, przy ujściu do M. Południowochińskiego), oraz Han Jiang; w G. Południowochińskich wiecznie zielone lasy liściaste (liany, epifity, palmy), w wyższych piętrach lasy sosnowe. Podstawą gospodarki Guangdongu jest rolnictwo; grunty orne zajmują ok. 30% pow. ogólnej (większość stanowią grunty nawadniane) i występują tylko na terenach nizinnych; w ciągu roku dokonuje się 2–3 zbiorów; gł. uprawa — ryż stanowi ok. 85% zbiorów podstawowych roślin żywieniowych; ponadto uprawia się pszenicę, kukurydzę, trzcinę cukrową, herbatę, orzeszki ziemne, kenaf; gł. regionem roln. jest delta Rzeki Perłowej; na płw. Lejczou plantacyjna uprawa tungowca, sizalu, kawy, kakao i pieprzu oraz kauczukowca; dobrze rozwinięte sadownictwo (banany, ananasy, pomarańcze, mandarynki); w hodowli dominuje chów trzody chlewnej, kóz i drobiu; duże znaczenie ma hodowla jedwabników; rozwinięte rybołówstwo mor. i śródlądowe (ok. 20% połowów krajowych); w wodach przybrzeżnych marikultury. Głównym działem przemysłu jest górnictwo, szczególne znaczenie ma wydobycie ropy naftowej i gazu ziemnego (strefa szelfowa) oraz rud wolframu, cyny, miedzi, cynku, ołowiu, antymonu (G. Południowochińskie), a także łupków bitumicznych (gł. ośr. Maoming); pozyskiwanie soli z wody mor.; rozwinięty gł. przemysł odzieżowy, elektroniczny, spoż. (gł. cukrowniczy), maszyn. (maszyny dla cukrownictwa), chem. i petrochemiczny, stoczn., porcelanowy, materiałów budowlanych, hutnictwo żelaza; większość produkcji przem. przeznaczona na eksport; rozwijają się szlifiernie diamentów. W komunikacji gł. rolę odgrywa żegluga śródlądowa i przybrzeżna; dł. śródlądowych szlaków żegl. — 11 tys. km; gł. porty mor.: Kanton, Zhanjiang; dobrze rozwinięta sieć dróg samochodowych; gł. linia kol. Kanton–Pekin. Na terenie Guangdongu wyodrębniono 3 specjalne strefy ekon.: Shenzhen (obszar na pograniczu z Hongkongiem), Zhuhai (na pograniczu z Makau), Shantou (u ujścia rz. Han Jiang). Specjalne strefy rozwijają gospodarkę nastawioną na rynek międzynar. oraz stanowią uprzywilejowane regiony do realizacji inwestycji zagranicznych.

Kanton, widok miasta (Chiny)