Dynarskie, Góry
 
Encyklopedia PWN
Dynarskie, Góry, serb. i chorw. Dinarsko gorje, Dinarske planine,
góry na Półwyspie Bałkańskim, ciągną się wzdłuż wschodnich wybrzeży Morza Adriatyckiego, w Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowinie, Serbii, Czarnogórze;
najwyższy szczyt Bobotov Kuk (2522 m) w masywie górskim Durmitor. Sfałdowane w orogenezie alpejskiej; strefa zachodnia zbudowana głównie z wapieni mezozoicznych i eoceńskich, wschodnia — z paleozoicznych i mezozoicznych skał osadowych (łupki ilaste, piaskowce, wapienie) częściowo zmetamorfizowanych, poprzecinanych intruzjami głównie granitoidów; trzęsienia ziemi. W części zachodniej charakterystyczna rzeźba wytworzona przez kras (polja, doliny, uwały, leje, jaskinie krasowe), w najwyższych partiach formy glacjalne; nadmorskie pasma tworzą dalmatyński typ wybrzeża; w części wschodniej średniowysokie grzbiety górskie, rozdzielone szerokimi dolinami i tektonicznymi kotlinami. Góry Dynarskie stanowią granicę klimatyczną: północna część między klimatem podzwrotnikowym i umiarkowanym ciepłym, południowa — między wilgotniejszym i kontynentalnym suchym klimatem podzwrotnikowym; wyraźnie wykształcone piętra klimatyczne; średnia temperatura w styczniu od –7°C do 5°C (na południowym  zachodzie), w lipcu 15–19°C; suma roczna opadów na wschodzie 800–1000 mm (w kotlinach 500–700 mm), na zachodzie 1200–2500 mm i więcej (nad Zatoką Kotorską do 5000 mm); na wschodzie maksimum opadów w lecie, na zachodzie w okresie jesienno-zimowym; u zachodnich podnóży występuje wiatr bora wiejący od grzbietów, powodujący silne spadki temperatury (nawet o 20°C). We wschodniej części gęsta sieć dopływów Sawy (Kupa, Una, Vrbas, Bosna, Drina), w zachodniej — na ogół brak wód powierzchniowych. Roślinność silnie zróżnicowana; na wybrzeżach lasy z dębem ostrolistnym i wtórne zarośla typu makii, ponad nimi lasy zrzucające liście na zimę z dębem omszonym i ostrią; w obszarach o klimacie bardziej kontynentalnym dąbrowom towarzyszą wtórne zarośla typu szyblak; wyżej lasy bukowe, bukowo-jodłowe i świerkowe, piętro kosodrzewiny i murawy alpejskiej; parki narodowe, m.in.: Durmitor, Jeziora Plitwickie, Tara, Kopaonik, Paklenica. Wydobycie boksytów, węgla brunatnego, rud żelaza, manganu, antymonu, chromu. Na wybrzeżu liczne ośrodki turystyczne i kąpieliska (Split, Dubrownik, Kotor).
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia