Daimler Gottlieb
 
Encyklopedia PWN
Daimler Gottlieb Wymowa, ur. 17 III 1834, Schorndorf (Wirtembergia), zm. 6 III 1900, Bad Cannstatt k. Stuttgartu,
niemiecki inżynier, konstruktor i przemysłowiec.
Kalendarium
Urodził się 17 III 1834 w Schorndorfie (Wirtembergia). Gottlieb był synem Johannesa Daumlera, piekarza. Po ukończeniu gimnazjum, w którym słabo radził sobie z przedmiotami humanistycznymi, w 1838 rozpoczął terminowanie u rusznikarza. Rusznikarstwo rozwinęło techniczne zainteresowania chłopca, wyrobiło w nim takie cechy jak dokładność oraz zachęciło do dalszego kształcenia. Podjął więc naukę w szkole technicznej w Stuttgarcie. Po jej ukończeniu pracował w zakładach budowy maszyn w Grafenstad koło Stuttgartu, a wkrótce podjął studia na politechnice w Stuttgarcie. Odbył podróż do Wielkiej Brytanii (praktykował w zakładach produkujących m.in. silniki parowe, kotły, parowozy), a potem do Francji, gdzie spotkał Jeana Josepha Lenoira (1822–1900), francuskiego inżyniera i matematyka, który 1860 zbudował silnik spalinowy na gaz świetlny (bez wstępnego sprężania mieszanki).
Powrócił do Niemiec i rozpoczął pracę jako inżynier, od 1863 — w Bruderhaus Maschinen-Fabrik w Reutlingen. Spotkał tam Wilhelma Maybacha (1846–1929), z którym współpracował już do końca życia.
W latach 1872–81 kierował fabryką silników gazowych Gasmotoren-Fabrik Deutz w Kolonii, którego właścicielami byli Eugene Langen i Nikolaus August Otto. Szybko zatrudnił tam Maybacha. W 1881 opuścił fabrykę. Kupił dom na przedmieściu Stuttgartu w Bad Cannstatt i w 1882 założył tam warsztat. Do Cannstatt przeniósł się także Maybach.
W 1890 Daimler założył przedsiębiorstwo Daimler-Motoren-Gesellschaft, z którego po fuzji (w 1926) z zakładami Benz & Cie. (założonymi 1883), powstały zakłady Daimler-Benz AG (z siedzibą w Stuttgarcie), znane przede wszystkim z marki Mercedes (obecnie firma wytwarza również samochody dostawcze, ciężarowe, autobusy, silniki samochodowe i odrzutowe, a także inne akcesoria motoryzacyjne). Od 1902 wszystkie samochody produkowane w przedsiębiorstwie założonym przez Daimlera ukazywały się pod marką Mercedes (nazwa pochodzi od imienia córki Emila Jellinka — jednego z przedstawicieli firmy, który promował samochody Daimlera na wyścigach samochodowych).
Silnik z warsztatu Daimlera
Budowane w 2. połowie XIX wieku silniki spalinowe były silnikami gazowymi. Ich twórcami byli Lenoir, Alphonse Beau de Rochas i Nikolaus August Otto. W 1883 Daimler, przy współpracy Maybacha, w warsztacie w Cannstatt zbudował silnik spalinowy benzynowy — czterosuwowy, jednocylindrowy, chłodzony powietrzem; do wytwarzania i rozpylania mieszanki paliwowo-powietrznej wykorzystał gaźnik. W silniku zastosował układ poziomy; zamienił go wkrótce na pionowy, udoskonalił system zapłonowy oraz zwiększył moc do 0,5 KM. Był to lekki, szybkobieżny silnik, którego wkrótce (1885), użył do napędu pojazdu jednośladowego — pojazd ten można uważać za prototyp motocykla. Maybach w XI 1885 pokonał nim dystans 3 km. W 1886 Daimler zwiększył moc silnika do 1,5 KM i zastosował go w samochodzie (o nadwoziu powozu konnego). W 1889 skonstruował dwucylindrowy silnik spalinowy. W tym roku wyprodukował dwa samochody, 1893 uruchomił ich „masową” produkcję.
Daimler chcąc pokazać, że jego silnik może mieć wszechstronne zastosowanie użył go do napędu także m.in. łodzi, kolejki w lunaparku, wozu pożarniczego. Silniki Daimlera zaczęły być kupowane przez fabryki z zagranicy.
Już 1894 samochód wyścigowy z silnikiem Daimlera wygrał pierwsze międzynarodowe wyścigi samochodowe z Paryża do Rouen, zorganizowane w celu popularyzacji rodzącej się motoryzacji. Wyścigi i rajdy samochodowe, organizowane początkowo tylko we Francji, później w całej Europie, stanowiły wyzwanie dla firm samochodowych, które musiały stawać do rywalizacji, przyczyniając się do rozwoju przemysłu samochodowego.
Daimler zmarł 6 III 1900 w Bad Cannstatt. Powodem śmierci była choroba serca.
Jego pierwszy pojazd, nazwany Daimler Motor Kutsche, można obejrzeć w Stuttgarcie, w muzeum firmy Daimler-Benz AG. Muzeum poświęcone Daimlerowi znajduje się także w Cannstatt, gdzie zrekonstruowano warsztat, narzędzia oraz pierwszy silnik (oryginalny warsztat spłonął w 1903).
Sprawa „ojcostwa” samochodu budzi dziś kontrowersje (Benz, Daimler czy Maybach). Obecnie za „ojca” samochodu uznaje się Benza, twórcę trzykołowego pojazdu z tylnymi kołami napędzanymi za pomocą czterosuwowego silnika benzynowego. Nie umniejsza to wkładu, pracującego niezależnie od Benza, Gottlieba Daimlera.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Mercedes (Daimler Motoren-Gesellschaft), niemiecki samochód osobowy (1901)rys. B. Wróblewski/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia