Czerokezi, Czirokezi, ang. Cherokee,
Indianie Ameryki Północnej z grupy Irokezów;
Czerokezi
Encyklopedia PWN
należą do tzw. Pięciu Cywilizowanych Plemion (z Krikami, Seminolami, Czoktawami i Czikasawami); ich pierwotne siedziby znajdowały się na obszarze dzisiejszych stanów Wirginia, Karolina Północna i Południowa, Georgia, Tennessee, Alabama, obecnie mieszkają gł. w Oklahomie; odznaczają się silną więzią plemienną; 1820, wzorując się na systemie rządów amer., utworzyli Rep. Czerokeską, z wojskiem zorganizowanym na wzór armii amer.; stworzyli system małych plantacji, na których pracowało ponad 1 tys. murzyńskich niewolników; uczyli się w szkołach amer.; 1821 wódz Sequoya stworzył alfabet indiański, co dało początek rodzimej literaturze; 1828 na ich terytorium odkryto złoto, w wyniku czego zostali przeniesieni do Georgii, a następnie na tzw. Indiańskie Terytorium w Oklahomie; wkrótce potem 14 tys. Czerokezów wyruszyło w drogę powrotną na ziemie przodków, 4 tys. zmarło w drodze, ok. 1 tys. uciekło w góry przed pościgiem wojsk amer., resztę zawrócono; tę wędrówkę nazwano Drogą Łez; pierwotna gospodarka: rolnictwo, zbieractwo i polowanie na bizony; znali różne rzemiosła, np. garncarstwo i tkactwo; mieszkali w obszernych kwadratowych drewnianych domach, skupionych w dużych wsiach; złożona struktura społ. i polit.; podział na klany (matrylinearność); wodzowie pokojowi i wojenni; jeden wódz ogólnoplemienny zapewniał integrację polityczną.
